Bir milyara yakın üyesi bulunan Facebook’un mobil ortamda kullanımı giderek artıyor. Yapılan son araştırmaların gösterdiği bu durumun gerçekliği Facebook’un 18 Mayısta gerçekleşen halka arz sürecinde iyice ortaya çıktı.
Facebook’un mobil uygulamaları iOS, Android, vb. platformlarda en çok indirilenler arasında yer alıyor. Mobil web sitesi de bir hayli ziyaretçi topluyor. Facebook’un mobil ortamda kullanımının giderek artması ne yazık ki sosyal ağ devine o kadar gelir getirmiyor, çünkü o alanda paraya çevirebileceği reklam kanalları sınırlı. Web üzerinde hayata geçirdiği reklam türleri mobil ortamda para getirecek durumda değil.
Facebook da bu durumun farkında. Bir şeyler yapmalı, yoksa mobil ortamda akıllı telefonlara kullanıcılar tarafından yüklenen veya telefonlarda yüklü gelen bir uygulama olmaktan öte geçemeyecek. Dile getirilen en somut olasılık sosyal ağ devinin kendi mobil işletim sistemini ve bununla çalışan cihazını geliştirerek Apple, Google ve Microsoft’a rakip olması.
Geçmişte Facebook’un akıllı telefonlara göz kırptığı bir girişime tanık olmuştuk. HTC’nin 2011’in başında tanıttığı ve ilerideki aylarda piyasaya sürülen ChaCha ve Salsa adı verilen akıllı telefonlar üzerlerinde bulunan Facebook tuşları sayesinde kullanıcıların sosyal ağa hızlı bir şekilde bağlanıp paylaşım yapmasına olanak sağlıyordu. Telefonun tanıtıldığı sıralarda bir demeç veren Facebook CEO’su Mark Zuckerberg ChaCha ve Salsa’nın Facebook butonu barındıran tek akıllı telefon modelleri olmayacağını, yıl içinde başka akıllı telefonlarda da Facebook butonu göreceğimizi belirtmişti.
Ne var ki, Zuckerberg’in bu öngörüsü gerçeğe dönüşmedi. Bunun sebeplerini tam olarak bilmiyoruz, ancak HTC ChaCha ve Salsa’daki Facebook tuşu deneyiminin tam da istenen düzeyde olmadığını söylememiz gerek. Bu telefonlardaki Facebook deneyimi Sense kullanıcı arayüzündeki FriendStream uygulaması altında, diğer telefonlarda olduğu gibi sunuluyordu. Facebook tuşuysa durum güncellemesi yazma ekranına daha hızlı ulaşma fırsatı sunuyordu.
Akıllı telefonlara Facebook tuşu yerleştirme girişimi sosyal ağ cephesinde somut bir sonuç vermeyince akıllı telefon platformunu ve donanımını geliştirme projesi tekrar hayat bulmaya başlamış olmalı. New York Times’ın altında bulunan Bits blogunda dile getirilen iddiaya göre Facebook telefon projesini hayata geçirme projesini hızlandırdı.
Aslında sosyal ağ devi uzunca bir süredir Spartan adını verdiği projeyle HTML5 tabanlı mobil uygulamalar için uygun bir ortam geliştirme çalışmaları yapıyordu. Geçtiğimiz haftalarda beta olarak sunulan App Center uygulama merkezi de Facebook Connect desteği sağlayan iOS, Android ve web tabanlı uygulamalara daha hızlı erişim ve yükleme fırsatı sunuyordu.
New York Times’ın dile getirdiği iddianın temelindeyse Facebook’un kendi akıllı telefonunu geliştirmesi bulunuyor. Sosyal ağ devi bunun için daha önce iPad ve iPhone projesinde çalışmış olan Apple mühendislerini de işe almaya başlamış. Facebook akıllı telefonunun taslaklarını kendi içinde geliştiriyor olsa da, üretim işini herhalde büyük bir üreticiye havale edecektir. Bunun hangi şirket olacağı henüz tam olarak bilinmiyor, ancak HTC’nin daha önce Facebook ile gerçekleştirdiği çalışmalar ve iki şirketin son zamanlarda da yeni projeler için sık sık birlikte anılmaları Tayvanlı üreticiyi biraz daha öne çıkarıyor.
Facebook’un kendi üretimi olacak telefonun Android’i temel alan bir işletim sistemiyle çalışacağı da söylentiler arasında yer alıyor. Sosyal ağa bağlantı odak noktasında olacak, bu da telefonun verimli şekilde çalışması için sürekli internete bağlı olması gerektiği anlamına geliyor. Anlayacağınız, Facebook telefonu mobil operatörler için de yeni bir gelir kaynağı olabilir. Tabii ki, mobil operatörlerden önce gelir beklentisi içinde olan Facebook. Kendi üretimi olan telefon sayesinde ağı üzerindeki reklamları mobil ortama daha kolay entegre edebilir, mobil ortamdaki kullanıcılardan daha fazla para kazanmasını sağlayacak konum tabanlı servisler ve fırsatlar sunabilir.
Facebook’un akıllı telefon projesinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini zamanla göreceğiz. Ancak şirketin mobil ortamda güçlü bir şekilde varolması için sadece uygulamalarla sınırlı kalmayıp bir yazılıma hatta donanıma sahip olması gerek gibi görünüyor.
